Doğu Türkistan’da  çok büyük tecrübeler yaşamış bazı piri fanilerin deyimlerine göre;  her 5 yılda bir küçük çaplı istiklal hareketi, her 10 yılda bir ise, büyük çaplı İstiklal hareketleri meydana gelmiştir. Bundan sonrada gelmeye devam edecektir.

Gerçekten de tarihin seyri içerisindeki Milli kurtuluş hareketlerine baktığımızda Uygur halkının İstiklal fikrinden hiçbir zaman vazgeçmemiş olduğunu ve hazır olduklarında mutlaka büyüklü küçüklü istiklal hareketlerine giriştiklerine şahit olmaktayız. Günümüze kadar da 500 civarında Milli İstiklal hareketinin meydana gelmiş olduğu biliniyor.

Doğu Türkistan dan alınan son haberlere göre; Kızıl Çin hükümetinin bütün Doğu Türkistan sathında, geride bıraktığımız Kurban Bayramında  güvenlik tedbirleri alma bahanesiyle Askeri gücünü arttırdığı ve Çin’den çok sayıda kızıl ordu kuvvetini Doğu Türkistan’a kaydırdığı öğrenilmiştir. Geçici olarak alınacak güvenlik önlemlerinin zamanı gelince sona erdirilmesi gerekirken,bu güne kadar Çin’den Doğu Türkistan’a transfer edilen ordu kuvvetleri hiçbir zaman geri çekilmemiştir. Bu yüzden şu anda Doğu Türkistan’da yaklaşık olarak bir milyon Çin askeri bulunmaktadır.

Asıl dikkat çeken husus ise, Doğu Türkistan’ın dokuz önemli bölgesinde Çin askerlerinin teyakkuz durumuna geçirilerek bu olağan üstü halin bu güne kadar sürdürülmekte olduğudur.

Bu durumdan bence şu sonuç çıkarılabilir. Acaba Çin hükümeti Doğu Türkistan’da yeni bir büyük çaplı” Milli İstiklal hareketi”nin kokusunu mu aldı da böylesine olağan üstü askeri tedbirler alma ihtiyacı duydu?

1955 Hoten-Atçüy ayaklanması,1990 Kaşgar-Barın ayaklanması,1997 Gulca ayaklanmalarını ve sonuçlarını çok iyi bilen Pekin Hükümeti, bu defa önceden askeri yığınaklarla tedbir almak istemiş olmalıdır. 

Oysa ki; korkunun ecele faydasının olmadığı bilinen bir gerçektir.

Mehmet Emin BATUR / Kayseri